Μαύρη ἡ σημερινὴ ἐπέτειος. Κατ᾽ αὐτὴν ἐτελειώθη μαρτυρικῶς ὁ χαραγμένος μὲ χρυσὰ γράμματα στὶς καρδιὲς τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, Ἰωάννης Καποδίστριας, ὁ πρῶτος Κυβερνήτης τοῦ νεοσύστατου ἑλληνικοῦ κράτους, ὁ «Ἅγιος τῆς πολιτικῆς», ὁ ὁραματιστής, ὁ ἀληθινὸς ἡγέτης, ὁ θυσιασμένος στὴν ὑπηρεσία τῆς πατρίδας.
Ἤξερε ὅτι τὸν παραμονεύει ὁ θάνατος, καθὼς εἶχε δεχθεῖ ἀπειλές. Μά, μὲ δίχως φρουρούς, σηκώθηκε νωρὶς τὸ πρωὶ τῆς Κυριακῆς ὡς συνειδητὸς χριστιανός, καὶ κίνησε γιὰ τὴν Ἐκκλησία μὲ σκοπὸ νὰ προσευχηθεῖ καὶ νὰ μεταλάβει Σῶμα καὶ Αἵμα Χριστοῦ. Τέτοιες ἦταν οἱ ἀρχὲς τοῦ σπουδαίου ἀνδρός. Δὲν πήγαινε στὴν Ἐκκλησία ἕνα λεπτὸ πρὶν τὶς δοξολογίες, οὔτε διανοήθηκε νὰ ἐργαλειοποιήσει τὴν θρησκεία γιὰ ἄγρα ψήφων. Ἡ Ἐκκλησία ἦταν ἀναπόσπαστο κομμάτι τῆς ζωῆς του, γιὰ αὐτὸ καὶ φρόντισε νὰ διανύσει τὸν πλούσιο σὲ ἔργα βίο του στηριγμένος στὴν εὐαγγελικὴ διδασκαλία.
Τελικά, ἔξωθεν τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος Ναυπλίου, ἄνδρες αἱμάτων, δουλεύοντας γιὰ τὰ συμφέροντα ξένων δυνάμεων, οἱ ὁποῖες τυγχάνουν σημερινοὶ ἑτέροι μας, ἐπιτέθηκαν στὸν Κυβερνήτη καὶ τὸν δολοφόνησαν. Γράφθηκαν πολλὰ γιὰ αὐτὸ τὸ δόλιο κακούργημα, ἀλλὰ τὸ πλέον εὔστοχο ὅλων εἶναι τὸ σχόλιο τοῦ φιλέλληνα καὶ ἐθνικοῦ εὐεργέτη τῆς Ἑλλάδος, Εϋνάρδου:
«Ὅστις ἐδολοφόνησε τὸν Καποδίστρια,
ἐδολοφόνησε τὴν πατρίδα του».
Μέσα σὲ αὐτὲς τὶς λίγες λέξεις συνοψίζεται τὸ μεγαλεῖο τῆς προσωπικότητας τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια καὶ ἡ γιγάντια προσφορά του στὸ ἑλληνικὸ Γένος, καθὼς καὶ τὸ μέγεθος τῆς καταστροφῆς ποὺ ἐπέφερε στὴν πατρίδα μας ὁ φόνος του.
Τὸ πλῆθος τῶν πεπραγμένων του πρὸς ὄφελος ὄχι μόνο τῆς Ἑλλάδας, ἀλλὰ καὶ ὅλης τῆς Εὐρώπης, ἀναρίθμητο: διετέλεσε Ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν τῆς πανίσχυρης Ρωσίας ἐπὶ Τσάρου Ἀλεξάνδρου καὶ μὲ τὴν ὑπεράνθρωπη πολιτικὴ προορατικότητά του ὁδήγησε στὴν σταθερότητα τῆς Εὐρώπης, ἐργαζόμενος παράλληλα γιὰ τὴν ἐνίσχυση τῶν ὑπόδουλων Ἑλλήνων μέσῳ τοῦ φιλελληνικοῦ κινήματος. Καθιέρωσε τὸ πολίτευμα καὶ τὶς ἀρχὲς ὀργάνωσης τοῦ κράτους τῆς Ἐλβετίας, ἡ ὁποία, σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς ἀπάτριδες τῆς Ἑλλάδος, δέχθηκε καὶ ἐκτίμησε τὴν εὐεργεσία του, καθὼς χάρη σὲ αὐτὴν εἶναι σήμερα ἕνα ἀπὸ τὰ πλουσιώτερα κράτη στὸν κόσμο. Στὸ σύντομο διάστημα τῶν τριῶν χρόνων κατὰ τοὺς ὁποίους ὑπηρέτησε τὴν Ἑλλάδα ὡς Κυβερνήτης της, ἔκανε τόσα ποὺ ἄλλοι δὲν ἔκαναν ὁλόκληρες δεκαετίες.
Ὁ Ἰωάννης εἶχε ὅραμα. Ἤθελε νὰ δεῖ τὴν Ἑλλάδα στὸ παλαιό της κλέος. Δὲν εἶδε τὴν θέση του σὰν θέση ἐξουσίας, οὔτε σὰν ἀτομικό του βόλεμα. Ἀντιθέτως, τὴν εἶδε σὰν θέση διακονίας πρὸς τὸν συνάνθρωπο. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, οὔτε μισθὸ λάμβανε, οὔτε, ἀσφαλῶς, διανοήθηκε ποτὲ νὰ ἁπλώσει τὸ χέρι του στὸν κρατικὸ κορβανᾶ, παρὰ μόνο γιὰ νὰ τὸν αὐξήσει μὲ τὶς δικές του οἰκονομίες. Εἶναι, ἄλλωστε, ἀμίμητα τὰ περίφημα λόγια του ποὺ συγκλονίζουν κάθε Ἕλληνα τοῦ σήμερα:
«Ἐφόσον τὰ ἰδιαίτερα εἰσοδήματά μου ἀρκοῦν διὰ νὰ ζήσω, ἀρνοῦμαι νὰ ἀγγίζω μέχρι καὶ τοῦ ὀβολοῦ τὰ δημόσια χρήματα, ἐνῷ εὑρισκόμεθα εἰς τὸ μέσον ἐρειπίων καὶ ἀνθρώπων βυθισμένων εἰς ἐσχάτην πενίαν».
Δυστυχῶς, εἰδικὰ στὴν πατρίδα μας, ὅταν ἀναδεικνύονται ἄνθρωποι ποὺ μὲ ἁγνότητα καὶ ἀνιδιοτέλεια ὑπηρετοῦν ὑψηλὰ ὁράματα γιὰ χάρη τοῦ κοινοῦ καλοῦ, ἄνθρωποι ποὺ ἐργάζονται μὲ προοπτικὴ γιὰ τὸ μέλλον, ἄνθρωποι ποὺ ὑπερέχουν μὲ τὰ χαρίσματά τους δίχως νὰ τὸ ἐπιδιώκουν, τότε ἐμφανίζονται καὶ ἐκεῖνοι ποὺ ὑποφέροντας ἀπὸ τὸ σαράκι τοῦ φθόνου καὶ τῶν ἀτομικῶν φιλοδοξιῶν, τοὺς πολεμοῦν γιὰ νὰ τοὺς ἀφανίσουν. Εἶναι οἱ ἄνθρωποι ποὺ δὲν ἔχουν κανέναν ἄλλο τρόπο γιὰ νὰ ἀναδειχθοῦν, παρὰ μόνο ἀφανίζοντας τοὺς προικισμένους: «φθόνος γὰρ οὐκ οἶδε προτιμᾶν τὸ συμφέρον»!
Καὶ ποιό εἶναι τὸ ἀποτέλεσμα ὅλης αὐτῆς τῆς θλιβερῆς τακτικῆς; Τὰ ἐρείπια, ἡ μαυρίλα, ἡ παρακμή.
Τί κατάφεραν ὅσοι σκότωσαν τὸν Καποδίστρια; Νὰ ἔχουμε σήμερα μία Ἑλλάδα ποὺ οἱ περισσότεροι ζοῦν γιὰ τὸ ἄτομό τους, γιὰ τὴν ἄνεση καὶ τὰ πάθη τους, δίχως νὰ ὑπολογίζουν στὸ ἐλάχιστο τὴν ἀρετή. Ἔχουμε ἕνα ἐκπαιδευτικὸ σύστημα ποὺ προβάλλει στὰ ἑλληνόπουλα ἄχρηστα ξενόφερτα πράγματα (τύπου Halloween!), γιὰ τὰ ὁποῖα μόνο τὰ παιδιὰ τῶν συνειδητῶν ἀντιστέκονται. Ἔχουμε μία Ἑλλάδα μὲ ἑκατοντάδες χιλιάδες ἐκτρώσεις τὸν χρόνο, μὲ ὑψηλὸ ποσοστὸ διαζυγίων, μὲ μεγάλα οἰκονομικὰ προβλήματα, μὲ διαφθορά. Θὰ πεῖ κάποιος «τί σχέση ἔχουν ὅλα αὐτὰ μὲ τὸν Καποδίστρια;». Κὶ ὅμως, ἂν εἶχε ζήσει ὁ Καποδίστριας, ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδος θὰ ἦταν πολὺ διαφορετική. Μὲ μία φράση, ἡ δολοφονία τοῦ Καποδίστρια ὑπῆρξε ἡ «ταφόπλακα» τῆς Ἑλλάδας.
Αὐτὸ ποὺ εὐχόμαστε καὶ προσευχόμαστε διακαῶς εἶναι νὰ ὑπάρξουν ἄνθρωποι ποὺ μὲ ζῆλο θὰ μιμηθοῦν τὸ παράδειγμά του, ἀκόμη καὶ ἂν γνωρίζουν πὼς αὐτὸ θὰ τοὺς κοστίσει τὴν ἴδια τους τὴν ζωή. Ὁ Καποδίστριας στερήθηκε τὴν ἐπίγεια ζωή του, μὰ κέρδισε τὴν αἰώνια. Ἔφυγε ἀπὸ αὐτὸν τὸν κόσμο, μὰ ἡ μνήμη του παραμένει ζωντανή. Εἶναι ὁ μόνος πολιτικὸς ποὺ 194 χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του, Ἕλληνες ἀπ᾽ ἄκρη σ᾽ ἄκρη τῆς πατρίδας μας τελοῦν ὑπὲρ αὐτοῦ Μνημόσυνα.
Στὴν περίπτωση τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια, ἡ φράση «οὐδεὶς ἀναντικατάστατος» καταρρίπτεται. Ὁ Ἰωάννης ἀποτελεῖ τὴν λαμπρὴ ἐξαίρεση, καθὼς κοντὰ δύο αἰῶνες καὶ ἀκόμη κανένας δὲν τὸν ἔχει ἀντικαταστήσει.
Αἰωνία αὐτοῦ ἡ μνήμη!
† ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος
